EPU: sprzeciw jednego z kilku pozwanych. Uchwała SN III CZP 21/17

Leszek Bloch14 czerwca 2017Komentarze (0)

Być może to tylko niezręczność redakcyjna przepisu (tak często obecnie spotykana w lawinie niemalże taśmowo produkowanych regulacji prawnych) spowodowała – skierowanie do Sądu Najwyższego istotnego zarówno dla wierzycieli jak i dla dłużników, dla powodów jak i dla pozwanych – zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości 🙂 a sprowadzające się do pytania: „czy wskazana w art. 50536k.p.c. utrata przez nakaz zapłaty na skutek wniesienia sprzeciwu mocy w całości odnosi się wyłącznie do całości roszczenia wobec tego pozwanego, który wniósł sprzeciw, czy też dotyczy również pozwanych, którzy sprzeciwu nie wnosili”.

Chodzi o postępowanie upominawcze a precyzyjnie rzecz ujmując o odmianę tegoż postępowania – czyli Elektroniczne Postępowanie Upominawcze tzw. EPU.

Chodzi o sytuacje gdzie z kilku solidarnie pozwanych jeden wykazuje inicjatywę i składa środek zaskarżenia zaś pozostali bierni (pozostając być może w przekonaniu że zaskarżenie złożone przez jednego ma skutek także wobec pozostałych).

Jeśli chodzi o postępowanie upominawcze „zwykłe” 🙂 (nie elektroniczne) przepis dotyczący sprzeciwu jest jasny:

Art. 505 § 2 k.p.c. Nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Sprzeciw jednego tylko ze współpozwanych o to samo roszczenie oraz co do jednego lub niektórych uwzględnionych roszczeń powoduje utratę mocy nakazu jedynie co do nich.

zaś regulacja dotycząca elektronicznego postępowania upominawczego zredagowana jest nieco odmiennie:

Art. 50536 k.p.c W razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc w całości, a sąd przekazuje sprawę do sądu według właściwości ogólnej. W takim przypadku nie pobiera się opłaty uzupełniającej od pozwu.

i ta odmienność redakcyjna wzbudziła wątpliwości sądu formułującego „zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości”.  Otóż sąd ów powziął wątpliwość czy aby sformułowanie „nakaz zapłaty traci moc w całości nie oznacza, że na skutek wniesienia sprzeciwu przez jednego z pozwanych cały nakaz traci moc, w tym również wobec pozwanego, który sprzeciwu nie wnosił.

Sama sprawa na w trakcie której powstało zagadnienie przedstawiała się mniej więcej tak:

Powód pozwał solidarnie pozwanego X i pozwanego Y w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Do wydanego w EPU nakazu sprzeciw złożył jedynie pozwany X.

Na skutek sprzeciwu sprawa została przekazana do sądu właściwości ogólnej i tenże sąd w stosunku do pozwanego Y (który nie wniósł sprzeciwu i pozostawał nadal bierny na dalszym etapie postępowania) wyrokiem zaocznym oddalił powództwo.

Tytułem wtrętu dodam że wyrok zaoczny wydaje się gdy pozwany nie stawił się na posiedzenie, nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności i nie złożył żadnych wyjaśnień. Co istotne w takim przypadku sąd powinien oprzeć się na zawartych w pozwie twierdzeniach powoda.

Art. 339 k.p.c.

§ 1. Jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny.

§ 2. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

 Wydaje się że w opisanej sytuacji Sąd Rejonowy właściwości ogólnej pozwanego wydając wyrok zaoczny oddalający powództwo  w stosunku do (cały czas biernego) pozwanego Y niedopuszczalnie oparł się na twierdzeniach sprzeciwu wniesionego przez pozwanego X (w stosunku do X który składając sprzeciw wdał się w spór sąd wydał wyrok „oczny”).

Powód złożył apelację od wyroku zaocznego (pytanie prawne do Sądu Najwyższego sformułował rozpoznający apelację Sąd Okręgowy).

W procesie cywilnym jedynie wyjątkowo można dokonywać czynności procesowych bez wniosku (skargi) uprawnionej osoby i wyjątki takie muszą wynikać z wyraźnego ustawowego upoważnienia. Taki wyjątek  własnie przewiduje przykładowo art. 73 § 2 k.pc. dotyczący współuczestnictwa jednolitego:

Art. 73 k.p.c.

§ 1. Każdy współuczestnik działa w imieniu własnym.

§ 2. W wypadku jednak, gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok dotyczyć ma niepodzielnie wszystkich współuczestników (współuczestnictwo jednolite), czynności procesowe współuczestników działającychskuteczne wobec niedziałających. Do zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa potrzeba zgody wszystkich współuczestników.

Regulacja dot. EPU nie zawiera przepisu pozwalającego na wniesienie środka zaskarżenia odnoszącego skutek wobec innego pozwanego a jedynie wówczas sprzeciw jednego ze współpozwanych mógłby odnieść skutek wobec pozostałych.

I tak zbliżamy się do końca opowieści bowiem Sąd Najwyższy, rozstrzygając ww. „zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości”, podjął w dniu 9 czerwca 2017r.  w składzie 3 sędziów uchwałę o sygn.akt. III CZP 21/17

​Wniesienie sprzeciwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym powoduje utratę mocy nakazu zapłaty w całości w stosunku do pozwanego, który wniósł sprzeciw (art. 505[36] § 1 k.p.c.).

Biorąc pod uwagę ogromną liczbę spraw w EPU oraz to, że w razie sprzeciwu sprawy trafiają do sądu właściwości ogólnej pozwanych – czyli praktycznie do każdego sądu w Polsce – uchwała ww. powinna ujednolicić orzecznictwo w tej kwestii.

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego Leszek Bloch w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego Leszek Bloch w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: