Klauzula wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi spółki jawnej niezgodna z Konstytucją

Leszek Bloch03 października 2017Komentarze (0)

Dosłownie przed kilkunastoma minutami na stronach Trybunału Konstytucyjnego pojawiła się treść wyroku dotyczącego nadania klauzuli wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi w trybie art. art. 778k.p.c.

Przepis ten umożliwia egzekucję z majątku także byłego wspólnika i to bez konieczności wytaczania przeciwko niemu odrębnego powództwa przy czym następuje to poprzez nadanie tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce – klauzuli wykonalności przeciwko byłemu lub obecnemu wspólnikowi.

Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu w dniu 3 października 2017 r., skargi konstytucyjnej o zbadanie zgodności:

art. 778ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.):

–   w zakresie, w jakim umożliwia sądowi nadanie tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko spółce osobowej, klauzuli wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi tej spółki, ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, w tym przeciwko osobie, której przysługiwał status byłego wspólnika już w chwili powstania stanu zawisłości sprawy, w której wydany został tytuł wykonawczy, z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji,

–   w zakresie, w jakim nie przewiduje trybu, w jakim były wspólnik spółki mógłby podnosić zarzuty wobec roszczenia objętego tytułem egzekucyjnym, z art. 77 ust. 2 Konstytucji,

o r z e k ł:

Art. 7781 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1822, ze zm.) w zakresie, w jakim dopuszcza nadanie przez sąd tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko spółce jawnej, klauzuli wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi tej spółki, niebędącemu już wspólnikiem w chwili wszczęcia postępowania w sprawie, w której wydany został tytuł egzekucyjny przeciwko spółce jawnej, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W pozostałym zakresie postępowanie zostało umorzone.

Link do orzeczenia: http://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/wyroki/art/9868-tytul-egzekucyjny-zasady-nadawania-klauzuli-wykonalnosci/

Link do komunikatu wydanego po ogłoszeniu wyroku: http://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/komunikaty-prasowe/komunikaty-po/art/9869-tytul-egzekucyjny-zasady-nadawania-klauzuli-wykonalnosci/

W komunikacie ww. Trybunał Konstytucyjny stwierdził:

Ukształtowanie procedury w sposób, który pozbawia byłego wspólnika spółki jawnej udziału w postępowaniu sądowym prowadzonym przeciwko spółce, a następnie umożliwia wdrożenie przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego, w którym praw tych już nie może skutecznie bronić, narusza prawo do sądu, w szczególności ten jego element, który przewiduje prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej, zgodnie z wymogami sprawiedliwości, jawności i dwuinstancyjności.

Naruszenie prawa do sądu byłego wspólnika spółki osobowej polega na tym, że nie mógł on przystąpić do postępowania rozpoznawczego w procesie przeciwko spółce, zaś na etapie postępowania egzekucyjnego nie dysponuje już środkami procesowymi, które umożliwiałyby mu podniesienie zarzutów przeciwko roszczeniu dochodzonemu przez wierzyciela od spółki.

Były wspólnik może jedynie złożyć zażalenie na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, natomiast nie ma prawa do uzyskania sądowego rozstrzygnięcia co do meritum sprawy. Orzeczenie wydane w postępowaniu pomiędzy spółką a wierzycielem kształtuje sytuację prawną byłego wspólnika spółki jawnej, bez jego wiedzy i uczestnictwa w procesie zaś zdaniem Trybunału żadne konstytucyjne wartości nie uzasadniają uprzywilejowania wierzycieli spółki jawnej na skutek osłabienia pozycji prawnej jej byłego wspólnika.

Przypomnę, iż Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 4 września 2009r. sygn.akt  III CZP 52/09 stwierdził:

Wykreślenie spółki jawnej z rejestru przedsiębiorców nie wyłącza nadania na podstawie art. . 7781 k.p.c. tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność za zobowiązania wymienione w tytule egzekucyjnym.

Zainteresowanych genezą sprawy w Trybunale Konstytucyjnym odsyłam do mojego poprzedniego wpisu: Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółek osobowych w Trybunale Konstytucyjnym 

 

Dzisiejszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego wpłynie na sytuację nie tylko byłych wspólników spółek jawnych ale także na sytuację byłych wspólników pozostałych spółek osobowych bowiem jak dowodzi treść wspomnianego komunikatu: rolą ustawodawcy jest dostosowanie do wymogów konstytucyjnych regulacji dotyczących rozszerzenia klauzuli wykonalności, także w odniesieniu do sytuacji, gdy w tytule egzekucyjnym wskazane są innego rodzaju spółki niż spółka jawna.

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego Leszek Bloch w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego Leszek Bloch w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: