Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego SK 31/17 z dnia 15 maja 2019 nie mogło zapaść w bardziej dogodnej dla mnie chwili. Otóż w imieniu wierzyciela dochodzę przed sądem roszczeń zabezpieczonych hipoteką. Tak jak w sprawie SK 31/17 tak jak i w sprawie, którą prowadzę – roszczenie wierzyciela w stosunku do dłużnika osobistego uległo przedawnieniu, a właściciel nieruchomości obciążonej nie jest dłużnikiem osobistym. Pozwałem dłużnika rzeczowego. Pozwany nie dalej jak tydzień temu złożył zarzuty podnosząc zarzuty analogiczne jak w skardze do Trybunału Konstytucyjnego.
Art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wskazuje, że „przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej.
Skarżąca w sprawie SK 31/17 wskazywała, że art. 77 u.k.w.h. narusza prawo do ochrony własności przez to, że uniemożliwia właścicielowi nieruchomości obciążonej hipoteką, niebędącemu jednocześnie dłużnikiem osobistym, podniesienie zarzutu przedawnienia wierzytelności zabezpieczonej tą hipoteką i umożliwia prowadzenie egzekucji z nieruchomości obciążonej hipoteką w sytuacji, gdy roszczenie wierzyciela wobec dłużnika osobistego uległo przedawnieniu.
Treść skargi, jej uzupełnienie oraz stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich, Sejmu oraz Prokuratora Generalnego poznasz pod tym linkiem.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 77 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece jest zgodny z art. 64 ust. 2 oraz z art. 64 ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok zapadł jednogłośnie. Pełna treść wyroku dostępna tutaj)
W treści komunikatu wydanego po wyroku podkreślono wyjątkowy charakter przepisu art. 77 ustawy o księgach wieczystych – pozbawiającego skuteczności zarzut przedawnienia. Zgodnie z powołanym przepisem przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przepis ten odnosi się zarówno do dłużników osobistych, którzy dokonali obciążenia przedmiotu swojej własności hipoteką, jak również osób trzecich – właścicieli niebędących dłużnikami osobistymi (tzw. dłużników rzeczowych).
Trybunał zaznaczył, że celem hipoteki jest stworzenie gwarancji efektywnej ochrony praw wierzyciela zaś domaganie się ochrony przez dłużnika rzeczowego nie będącego dłużnikiem osobistym nie może wyłączać czy ograniczać uprawnień jakie płyną z instytucji zabezpieczenia dla wierzyciela.
Zwłaszcza, że podstawową zasadą powinno być wywiązywanie się z zaciągniętych zobowiązań 🙂
Wskazano również, że wierzyciel hipoteczny doprowadzający do przedawnienia roszczenia nie pozostaje bez konsekwencji. Traci bowiem możliwość zaspokojenia świadczeń ubocznych z przedmiotu hipoteki, zaś dłużnik hipoteczny po upływie terminu przedawnienia może skutecznie uchylić się od spełnienia świadczeń ubocznych.
W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny uznał, że wyważenie interesów właściciela nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym i wierzyciela hipotecznego, jakie jest skutkiem art. 77 ustawy o księgach wieczystych, nie narusza zasady proporcjonalności.
{ 3 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Czekałem na ten wyrok z dużymi obawami biorąc pod uwagę występującą tendencję do zwiększania uprawnień dłużników kosztem wierzycieli. W ostatnich latach przepisy znacznie ograniczyły skuteczność hipoteki jako zabezpieczenia (np. w postępowaniu upadłościowym, czy też ograniczona skuteczność faktyczna hipoteki w przypadku gruntów rolnych). Odnośnie orzeczenia TK niejednokrotnie spotkałem się z przypadkami gdy dłużnicy po kilkunastu latach przy próbie sprzedaży nieruchomości obciążonej hipotecznie przypominali sobie o jakimś tam już dawno zapomnianym długu 🙂
To nie jedyna dobra wiadomość dla wierzycieli bo na biurko Prezydenta trafiła niedawno nowela ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, znacznie łagodząca skutki ograniczeń w obrocie gruntami rolnymi, co będzie mieć szczególnie pozytywny wpływ na skuteczność zaspokojenia się wierzyciela hipotecznego z obciążonej nieruchomości rolnej.
To super. Dzięki za info 🙂
Wujek nie zapłacił, sprawa się przedawniła, a ja nie mogę sprzedać mieszkania, które podarował mi dziadek..