Czy wzywać dłużnika do zapłaty?

Czy przed skierowaniem sprawy do sądu koniecznie wzywać dłużnika do zapłaty skoro termin płatności jest wskazany na fakturze?

Radzę aby wzywać.

Dlaczego –  skoro nie wymagają tego zasadniczo przepisy kodeksu cywilnego oraz przepisy kodeksu postępowania cywilnego ?

Dzisiaj o tym.

Prawdą jest, że „jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania”. Stanowi o tym brzmienie art. 455 kc. Wynika z niego, że wezwanie do zapłaty powoduje wymagalność jedynie takich świadczeń, które nie mają określonego terminu spełnienia ani nie można go wywieść z właściwości zobowiązania.

Prawdą jest, że w 2012 r. wraz z przepisami dotyczącymi postępowania w sprawach gospodarczych uchylony został – nakazujący dołączenie do pozwu wezwania wraz z dowodem doręczenia  –  art. 479¹² § 2 kpc w brzmieniu: „Powód powinien dołączyć do pozwu odpis reklamacji lub wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania wraz z dowodem doręczenia albo wysłania go pozwanemu przesyłką poleconą oraz odpisy pism świadczących o próbie wyjaśnienia spornych kwestii w drodze rokowań”.

Prawdą jest, że dla wierzyciela wysłanie wezwania wiąże się przecież z kosztem.

Wydawałoby się zatem, że oznaczony termin płatności zwalnia wierzyciela z obowiązku wzywania dłużnika do zapłaty i nie ma to wpływu na proces sądowy. I tak i nie….

Jeśli chodzi o wymagalność roszczenia – termin płatności wskazany na fakturze jest bez wątpienia terminem oznaczonym powodującym wymagalność roszczenia, możliwość żądania od dnia następnego odsetek i  wezwanie do zapłaty nie będzie miało wpływu na te kwestie.

Jeśli – po otrzymaniu nakazu zapłaty – dłużnik nie wniesie środka zaskarżenia, brak wezwania do zapłaty nie będzie miał wpływu na tok procesu.

Jeśli – po otrzymaniu nakazu zapłaty – dłużnik wniesie środka zaskarżenia, brak wezwania do zapłaty także nie będzie miał wpływu na tok procesu.

Jeśli natomiast pozwany dłużnik zapłaci po wniesieniu pozwu a przed otrzymaniem nakazu i przy tym zaskarży koszty procesu – to brak wezwania do zapłaty wymagalnego roszczenia – może spowodować odstąpienie przez sąd od obciążenia dłużnika kosztami postępowania na podstawie art. 102 kpc – mimo, że roszczenie było wymagalne przed skierowaniem sprawy do sądu. Może tak się stać gdy po rozważeniu argumentów dłużnika sąd przyjmie, że uregulowanie przez dłużnika zobowiązania nie było związane z wytoczeniem powództwa.

Ryzyko, że tak się może stać wzrasta jeśli pozostawałeś z dłużnikiem w tzw. „stałych stosunkach handlowych” – ponieważ od lojalnego kontrahenta można oczekiwać informacji o zamiarze skierowania sprawy do sądu mimo, że formalnie nie ma takiego wymogu.

Tak więc wobec braku wezwania sąd może wzajemnie znieść koszty postępowania między stronami wobec czego Ty wierzycielu poniesiesz koszty związane z wytoczeniem powództwa i możesz zostać pozbawiony możliwości dochodzenia ich od pozwanego dłużnika – mimo że formalnie proces wygrałeś.

Brak wezwania uniemożliwi skorzystanie z jednej przesłanki postępowania nakazowego – bowiem art. 485 § 1 pkt.3 kpc stawia wymóg dołączenia do pozwu nie tylko pisemnego uznania długu ale i wezwania do zapłaty. Postępowanie nakazowe wiąże się z dla powoda z niższą opłatą sądową od pozwu (1,25% zamiast 3,75% od wartości dochodzonej kwoty) oraz możliwością zabezpieczenia roszczenia na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty zaś dla pozwanego z obowiązkiem uiszczenia opłaty sądowej od zarzutów (3,75% od wartości zaskarżanej kwoty).

Na koniec wspomnę tylko, że wezwanie do zapłaty można uznać za próbę pozasądowego rozwiązania sporu – co począwszy od  dnia 1 stycznia 2016 stanowić ma jedną z przesłanek warunkujących formalną poprawność pozwu.

Od tego dnia wejdzie w życie znowelizowany art. 187 kpc wskazujący elementy które powinien zawierać pozew. Do dotychczasowej treści w art. 187 w § 1 kpc dodano pkt 3 w brzmieniu: „3)    informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.”;

Po lekturze uzasadnienia Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów – druk nr 3432 http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?nr=3432 – mam niejakie obawy czy ustawodawca nie obiecuje sobie nazbyt wiele po tej nowelizacji :).

P.S.

O tym kiedy wzywać dłużnika do zapłaty przeczytasz tutaj zaś jak wzywać dłużnika do zapłaty napisałem tu.