Z relacji sędziów sądów gospodarczych wynika, że często spotykanym w pozwach błędem wykluczającym rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym tj. w trybie upominawczym lub nakazowym jest nieprawidłowe żądanie odsetek. Błąd ten uniemożliwia rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym tj. nakazowym lub upominawczym powodując konieczność przekazania jej do trybu zwykłego.
Jak zatem żądać odsetek w pozwie?
Wymagalności roszczenia to krótko mówiąc chwila w której wierzyciel ma prawną możliwość żądania spełnienia świadczenia przez dłużnika.
Opóźnienie oznacza niewykonanie zobowiązania przez dłużnika we właściwym czasie.
Wymagalność zależy od charakteru zobowiązań i ich właściwości zatem nie da się wyznaczyć jednej reguły jej określania.
Generalnie można jednak przyjąć następujące reguły:
- Strony ustaliły termin wykonania zobowiązania
- Strony nie ustaliły terminu wykonania zobowiązania ale wynika on z charakteru zobowiązań i/lub ich właściwości
- Strony nie ustaliły terminu wykonania zobowiązania i nie wynika on z charakteru zobowiązań i/lub ich właściwości – a zatem ma charakter bezterminowy
ad. 1 Jeżeli strony ustaliły termin wykonania zobowiązania – to ostatni dzień terminu jest dniem wymagalności zaś o opóźnieniu i możliwości żądania odsetek można mówić dnia następnego po upływie terminu.
Np: jeżeli udzielasz kontrahentowi odroczonego terminu płatności – powiedzmy 30 dniowego – to wiedz, że przez ten cały okres do 30 dnia roszczenie jest niewymagalne, w 30 dniu roszczenie jest wymagalne ale jeśli dłużnik spełni je w tym dniu jest jeszcze „w terminie”.
ad. 2 Strony nie ustaliły terminu wykonania zobowiązania ale wynika on z charakteru zobowiązań i/lub ich właściwości. Jeżeli strony umowy nie ustaliły inaczej świadczenia wzajemne powinny być w zasadzie spełnione jednocześnie – zatem jeżeli spełniłeś swoje świadczenie niepieniężne (sprzedałeś towar, wykonałeś usługę) to masz prawo oczekiwać jednoczesnej zapłaty. W takim przypadku wymagalność roszczeń wzajemnych nastąpi w tym samym czasie.
ad. 3 Wymagalność zobowiązań co do których strony nie ustaliły terminu wykonania zobowiązania i nie wynika on z charakteru zobowiązań i/lub ich właściwości zależy w zasadzie od woli wierzyciela tj. od wezwania do zapłaty. Jeżeli wezwaniu wierzyciel określił termin w którym zobowiązanie powinno być wykonane to termin ten staje się terminem wymagalności roszczenia o wykonanie zobowiązania. Jeżeli natomiast wierzyciel nie określił terminu w którym zobowiązanie powinno być wykonane to zgodnie z treścią art. 455 kc świadczenie powinno być spełnione „niezwłocznie” po wezwaniu, tj. bez nieuzasadnionej zwłoki ale tak by dłużnik miał realną możliwość spełnienia świadczenia.
O czym należałoby jeszcze pamiętać? – otóż o dwóch kwestiach: o dniach ustawowo wolnych od pracy (wpływają na termin wymagalności) raz o zasadach żądania odsetek od odsetek (art. 482 kc).
Pamiętaj – jeśli nie jesteś pewien jak prawidłowo sformułować żądanie pozwu – lepiej powierzyć to komuś kto się na tym zna. Ty zaś zajmij się tym czym sam się znasz.
{ 15 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Witam
Składam pozew o odzyskanie należności za remont dachu od współwłaściciela nieruchomości w kwocie 10 000 zł. Remont miał miejsce w 2011 r. a pierwsze wezwanie do zapłaty (pisemne) otrzymał on w maju 2013 r. z terminem zapłaty do 1 czerwca 2013 r. W wezwaniu tym była również informacja o odsetkach, które będą liczone od dnia 2 czerwca 2013 r. W lipcu 2016 r. wysłałem drugie, przedsądowe wezwanie do zapłaty, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 2.06.2013 r. (w wezwaniu było do 15 lipca 2016r.) – kalkulator na stronie MF wyliczył kwotę odsetek do dnia 22.08.2016 (jutro składam pozew) w wysokości 3168,23 zł. I teraz nasuwa się pytanie: Czy w pozwie wpisuję Wartość przedmiotu sporu 10 000 czy od razu z odsetkami czyli 13 168,23 ? Wnoszę zatem o zapłatę 10 000 zł wraz odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 02.06.2013 r. do dnia zapłaty, czy „Wnoszę o zapłatę 13 168,23 zł wraz z odsetkami liczonymi od dnia złożenia pozwu czyli 22.08.2016 r. do dnia zapłaty” ?
Jaka formuła będzie właściwa ? Z góry dziękuję za podpowiedź.
Pozdrawiam
Jeśli chodzi o wartośc przedmiotu sporu to poprawne są obie wersje (należność główna lub należność główna+skapitalizowane odsetki).
Ze względu na wątpliwości pozwolę sobie odświeżyć wpis. Jeżeli moje pytanie było przedmiotem innego wpisu uprzejmie proszę o link.
Dochodzę w pozwie w postępowaniu upominawczym równowartości 40 euro. Ustawa o transakcjach handlowych mówi, że kwota ta należy się bez wezwania. Nie mówi natomiast nic o naliczaniu odsetek od tej równowartości. Wobec tego żądam od niej również odsetek. Aby zrobić to poprawnie materialnoprawnie powinienem wskazać, że należą się one od dnia doręczenia odpisu pozwu (czy właściwie nawet od dnia kolejnego – skoro było to zobowiązanie bezterminowe, to wymagalne stało się w dniu wezwania, którym w tej sprawie jest odpis pozwu). Sąd natomiast wzywa mnie do sprecyzowania żądania odsetkowego tłumacząc, że nie może wydać nakazu, w którym data początkowa naliczania odsetek od równowartości nie będzie ściśle określona (bo nie da się ustalić jej na dzień wydania nakazu), przy czym nie powołuje się na żaden przepis. Kto ma rację? Czy brak ścisłej daty rzeczywiście jest przeszkodą do wydania nakazu i jeśli tak to z jakich względów?
Charakter roszczenia o równowartość 40 euro nie jest dotychczas należycie ugruntowany. Nie ma jednolitej praktyki sądów powszechnych i znaczne rozbieżności w praktyce orzeczniczej mogą występować w granicach apelacji. W skąpej jeszcze literaturze zaznaczyło się stanowisko, że od kwoty rekompensaty nie żąda się odsetek– niemniej są i stanowiska odmienne wskazujące że ze względu na odszkodowawczy charakter od wartości rekompensaty mogą być żądane odsetki z transakcji handlowej. Dotykające min. tej kwestii pytanie prawne do Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 5 października 2015 r., VI Ga 192/15 – nie doczekało się odpowiedzi w treści zapadłej uchwały SN III CZP 94/15. Ekwiwalent 40 euro ma charakter uboczny względem roszczenia głównego, tj. należności z tytułu niezapłaconej w transakcji handlowej należności. Nie można go jednak zaliczyć ani do odsetek (mimo zbliżonego sposobu powstawania roszczenia), ani do pożytków jakiegokolwiek rodzaju (art k.c.). Część sądów przyjmuje że od kwoty 40 euro nie można żądać odsetek (tak jak od kosztów procesu) zaś część odsetki zasądza. W tych sprawach gdzie zasądzano mi odsetki od 40 euro to w pozwie także oznaczałem żądanie odsetek „od dnia wniesienia pozwu” i nie było z tym problemu – analogicznie było w nakazie. Natomiast jesli sąd wzywa do sprecyzowania to chyba nie ma problemu aby wskazać datę dzienną wniesienia pozwu (data stempla pocztowego jeśli składano za pośrednictwem Poczty Polskiej)
Bardzo dziękuję za szybką i wyczerpującą odpowiedź.
ad. 1 Jeżeli strony ustaliły termin wykonania zobowiązania – to ostatni dzień terminu jest dniem wymagalności zaś o opóźnieniu i możliwości żądania odsetek można mówić dnia następnego po upływie terminu.
Proszę poprawić. Dniem wymagalności jest dzień następny po terminie płatności.
Dniem wymagalności roszczenia głównego jest dzień w którym dłużnik może spełnić swoje świadczenie zgodnie z treścią zobowiązania np: dzień w którym upływa termin płatności. Wymagalność odsetek i rekompensaty (40,70, 100 euro) powstaje w dniu następnym po upływie terminu wymagalności roszczenia głównego.
Dzień wymagalności roszczenia głównego np. o zapłatę to zwykle data zapłaty z faktury. W przypadku, gdyby termin zapłaty wypada w sobotę, niedzielę lub inny dzień ustawowo wolny od pracy, to termin ten ulega przesunięciu na następny dzień, który nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy lub sobotą. Odsetki naliczane są za opóźnienie zatem powinny być liczone od dnia następnego po dniu wymagalności. Niemniej jednak np. w art. 7 Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych wskazuje się, że „wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych (…) za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty.” Ponadto zgodnie z art. 10 tej Ustawy: „równowartość kwoty rekompensaty, o której mowa w ust. 1, jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.” O jakich datach wymagalności jest zatem mowa w art. 7 i 10? Czy jeśli termin zapłaty upływa np. 31 lipca 2020, to należy domagać się odsetek od dnia 1 sierpnia 2020, natomiast rekompensata jest wymagalna od dnia 1 sierpnia 2020, natomiast do jej przeliczenia należy użyć kursu z dnia 31 lipca 2020 r.?
Dzień dobry,
zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2015 r. II CSK 822/14 Z wymagalnością roszczenia mamy do czynienia w chwili, w której zobowiązanie powinno być wykonane, a więc gdy termin spełnienia świadczenia już upłynął. Innymi słowy, wymagalność pojmować należy jako stan, w którym wierzyciel może domagać się sądowej ochrony swojej wierzytelności, ponieważ termin spełnienia świadczenia minął bezskutecznie (zobowiązanie nie zostało wykonane w ogóle, albo zostało wykonane nienależycie). W świetle tej konwencji pojęciowej termin spełnienia świadczenia, rozumiany jako ostatni dzień, w którym najpóźniej świadczenie powinno być spełnione przez dłużnika, jest zawsze dniem poprzedzającym dzień wymagalności. Jak Pan Mecenas uważa, który termin wymagalności lepiej wpisać w pozwie datę płatności czy dzień następujący po dacie płatności?
Następujący
to już nie rozumiem, Pan Mecenas piszę, że ostatni dzień płatności to dzień wymagalności, Sąd Najwyższy, z kolei pisze inaczej w wyroku 28 października 2015 r. II CSK 822/14 Moze Pan wyjaśnić, dlaczego Pan napisał odmiennie niż SN?
Myślę że napisałem w zgodzie z SN tyle że sam SN ma różne poglądy. Przywołuje wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2016 r. I CSK 661/15 gdzie padło stwierdzenie” „Pojęcie stanu wymagalności roszczenia jest definiowane jako ostatnia chwila, gdy dłużnik powinien spełnić swoje świadczenie zgodnie z treścią zobowiązania.”
Czy WM może żądać zapłacenia odsetek od członka wspólnoty z tytułu niepłacenia opłat na fundusz remontowy nie wykonując żadnych prac na budynku . nie płacę na ten fundusz tylko dlatego że zarządca wydaje te pieniądze na inne cele nie związane z budynkiem a od chwili zaprzestania płacenia nic nie było robione na budynku z tytułu obciążenia funduszu remontowego wszelkie prace jakie były wykonywane z tego tytułu opłacałem w wysokości mojego udziału i nie miałem żadnych zaległości z tytułu prac wykonywanych z kosztów funduszu remontowego . Zarządca pozwał mnie do sądu o zaległe wpłaty z tego tytułu w wysokości 6 tyś. zł. sąd powołał biegłą która skorygowała te roszczenia na około 5 tyś zł. ja wpłaciłem 3100 zł na poczet prac wykonanych i w wyroku sąd ogłosił że mam zapłacić 57oo zł wynika z tego tak jak bym w ogóle na nic nie płacił a ja na pozostałe koszta utrzymania nieruchomości płaciłem . Czy mogę być obciążony odsetkami za coć co nie było opłacone.
Referendarz sądowy zwrócił pozew z powodu niepodania w pozwie telefonu do kontaktu z sądem i terminu wymagalności roszczenia, który nie został podany w petitum, ale wskazany w uzasadnieniu, czy jest to decyzja prawidłowa , a jeżeli tak, to jak na nią zareagować, aby ją wzruszyć? Czy termin wymagalności roszczenia powinien być obligatoryjnie wskazywany w petitum pozwu?
Adam
Pan adwokat Leszek Bloch jest skarbnicą wiedzy prawniczej w sposób jasny i rzetelny potrafi ją przekazać,warto czytać jego wszelkie artykuły,które doskonale na bieżąco wyjaśniają wiele zawiłości prawa,Dobrze że są osoby takie jak on ,które dzielą się wiedzą prawniczą i nie odmawiają pomocy .Dziękuję z poważaniem Lech