Wczoraj odwiedził mnie przedstawiciel zacnego cechu masarzy i rzeźników (nawiasem mówiąc okazało się, że już kiedyś dotarł do mnie uzyskawszy rekomendację z jakiegoś forum motocyklistów i wówczas udało mi się skutecznie pomóc). Od progu oznajmił mi, że wyedukował się już nieco na moim blogu – teraz zaś zasobny w podstawowy zasób wiedzy postanowił w trakcie bezpośredniego spotkania zgłębić temat kolejności zaliczania wpłat – w osobiście dotyczącej go sprawie.
Otóż zgłosił się ze sprawą, która jak mało która 🙂 w mojej praktyce zawodowej stanowić może wręcz podręcznikowy przykład: jak dłużnik powinien wskazywać sposób i kolejność zaliczania wpłat oraz jak nie powinien się zaliczać wpłat dłużnika wierzyciel.
Wspomniany wędliniarz został pozwany przez jedną ze spółdzielni mieszkaniowych o zapłatę niewielkiej kwoty wynikającą (jeśli wierzyć uzasadnieniu pozwu) z czterech faktur. Choć dotychczas pilnował terminowych wpłat to początkowo myślał, że może czegoś zapomniał dlatego też po otrzymaniu pozwu udał się do powódki celem wyjaśniania: co z czego wynika i dlaczego nie był wzywany do zapłaty na adres wskazany przez powódkę w pozwie. Niestety (dla powódki) pozwany masarz został tam potraktowany obcesowo nic się nie dowiedział (wyjaśnienia pracowników powódki w stylu: „tak mamy w komputerze” – nie sposób przyjąć za wystarczające 🙂 )- co wzburzyło w nim krew i w konsekwencji sprowadziło w progi mojej kancelarii. Postanowił upuścić krwi 😉 powódce.
Pozwany jegomość okazał się niezwykle skropulatny. Prześledził kilka lat w systemie bankowym za pośrednictwem którego dokonywał wpłat i wyszperał dokładnie te, które stanowiły rozliczenie dochodzonych pozwem faktur. Nie dokonywał przelewów bez opisu. Nie dokonywał wpłat częściowych. Dokładnie opisywał w treści przelewów faktury które płaci. Mało tego – był wręcz podręcznikowym przykładem należycie starannego dłużnika. Nie dość, że wpisywał w tytule przelewu numer każdej faktury to jeszcze kwota przelewu dokładnie odpowiadała kwocie faktury – względnie sumie wskazanych w tytule przelewu faktur.
Po krótkiej weryfikacji okazało się, że wszystkie faktury wskazane w pozwie przez powódkę jako niezapłacone – faktycznie były co do jednej zapłacone przez pozwanego i to przed upływem terminu płatności zaś każdy przelew w swej treści zawierał numery rozliczanych faktur. Tym samym pozwany idealnie wpisał się w ramy przepisu wart. 451 §1. kodeksu cywilnego który w zdaniu pierwszym stanowi:
Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić.
Ponieważ pozwany z żadną z faktur nie popadł w opóźnienie to nie powstały odsetki z tego tytułu i wierzyciel nie uzyskał możliwości zaliczenia wpłaty w pierwszej kolejności na odsetki – do czego w razie opóźnienia dłużnika mogłaby uprawniać wierzyciela treść zdania drugiego wspomnianego artykułu 451 §1. kodeksu cywilnego:
Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne).
W opisanej sytuacji wskazania przez dłużnika który dług zaspokaja wpłatą wierzyciel nie miał prawa zaliczenia wpłaty na inne długi – chociażby te najstarsze. Możliwość taka aktualizuje się dopiero w braku oświadczeń stron co do kolejności zaliczania wpłat. Stanowi o tym § 3 art. 451 kodeksu cywilnego:
W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych – na poczet najdawniej wymagalnego.
Uzbrojony w wypełniony formularz wniesionego już sprzeciwu właściciel masarni spokojnie już oczekuje na werdykt sądu, zaś jeszcze nieświadoma tego faktu spółdzielnia dalej będzie niefrasobliwie zaliczać wpłaty wedle swego uznania. Do czasu kolejnej sprawy…..do czasu, aż znowu komuś krew uderzy do głowy 🙂
P.S. Jeśli jesteś wierzycielem: sprawdzaj treść wpłat dłużnika – bo to jemu w pierwszej kolejności przysługuje prawo wskazania na co wpłaca. To sprawdzanie jest – wbrew pozorom – bardzo istotne -gdyż w niesprzyjających okolicznościach (zaliczywszy wpłatę na roszczenie na które nie miałeś prawa zaliczyć oraz biorąc pod uwagę upływ czasu) możesz się obudzić z przedawnionym roszczeniem. Jeśli takiego sprawdzania nie masz we krwi, dołóż starań aby nawyk tego rodzaju wszedł Ci w krew. Unikniesz wówczas rozczarowań i będziesz mógł rozgrywać tego typu sprawy z zimną krwią. Pamiętaj o tym zwłaszcza, że niedługo wchodzi w życie krótszy okres przedawnienia.
Na koniec polecam Ci lekturę wpisu o kolejności zaliczania wpłat: https://leszekbloch.pl/jak-zaliczac-wplaty-dluznika/
Widzę, że cieszy się on rosnącą popularnością 🙂
{ 12 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Czy wg Pana roszczenie o 40 euro, jest świadczeniem ubocznym i można w pierwszej kolejności wpłatę zaliczyć na odsetki i te 40 euro?
Moim zdaniem wpłaty można zaliczać w pierwszej kolejności na odsetki. Natomiast na 40 Euro nie zaliczam w pierwszej kolejności ponieważ co do charakteru tego roszczenia są rozbieżności a poza tym różnie bywa z zasądzaniem.
Jeżeli w chwili wpłaty masarz miałby kilka zobowiązań wymagalnych z naliczanymi odsetkami za opóźnienie + zaległości jeszcze niewymagalne objęte w tej sytuacji pozwem to w przypadku takiego opisu przelewu wierzyciel miałby prawo zaliczyć wpłatę na odsetki z zobowiązań wymagalnych?
W przypadku zapłaty faktury z opóźnieniem i takiego opisu przelewu tj. wskazania numeru faktury wierzyciel mógłby wpłatę zaliczyć w pierwszej kolejności na odsetki od tej konkretnej faktury
Warto pamiętać że dłużnik jest kodeksowo „uprzywilejowany” względem wierzyciela. Standardowo może wybierać jakie świadczenia chce spłacać, w tym także może spłacać świadczenia jeszcze niewymagalne, gdyż kodeksowo termin zapłaty jest zastrzeżony na korzyść dłużnika. Czasami więc jest korzystne dla wierzyciela w umowie zastrzec, iż termin zapłaty jest zastrzeżony także na korzyść wierzyciela – np. gdy naliczamy odsetki lub nasze wynagrodzenie jest związane z czasem zapłaty czyli nam się nie spieszy.
Dokładnie tak 🙂
Ciekawe, jak to jest z przedsiębiorcami typu Tauron (prąd) lub PGNiG (gaz), gdzie wszystko księguje system komputerowy, a nie ma obowiązku poprawnego tytułowania przelewów.
Powiedzmy, że:
– nie zapłaciłam 20 zł za maj (faktura nr 5) i nazbierało się 2 zł odsetek,
– nie zapłaciłam 20 zł za czerwiec (faktura nr 6) i nazbierała się 1 zł odsetek,
– dziś jest termin zapłaty 20 zł za lipiec (faktura nr 7).
Zlecam dziś przelew o wartości 20 zł zatytułowany „siódma faktura – lipic”. Wątpię, że komputer odczyta „siódma faktura” jako „faktura nr 7” i zrozumie literówkę „lipic”. Czy przelane 20 zł pójdzie w całości na poczet faktury nr 7, czy też pójdzie częściowo na odsetki od wcześniejszych faktur (2 + 1 zł) i częściowo na poczet faktury nr 7 (17 zł)? Mam problem ze zrozumieniem, czy „danym długiem” jest wszystko to, co wynika z umowy (X faktur), czy wyłącznie konkretna faktura za określony miesiąc.
Dzień dobry,
czy wspomniane przepisy znajdują zastosowanie również w odniesieniu moich wpłat na konto spółdzielni mieszkaniowej z tytułu opłat administracyjnych, za wodę i na fundusz remontowy, czy też spółdzielnia może sobie księgować jak chce, pomimo, że wszystkie moje przelewy są szczegółowe opisane (z jakiego tytułu jest płatność)? A tak nawiasem od tygodnia usiłuję w różnych forach znaleźć coś o tym, jak powinny być zaliczane płatności i dopiero teraz trafiłam tu, na pełne wyjaśnienie.
Rozmawiałam z radcą prawnym: „księgownie wg tytułów płatności, chyba, że w statucie spółdzielni jest inaczej”, oraz z księgową z biura rachunkowego „wpłaty są księgowane na najstarszą zaległość, bez znaczenia jest wskazanie w tytule przelewu”.
Przepisy mają zastosowanie również do relacji spółdzielni z członkami.
Dziękuję uprzejmie.
A jak zakończyła się sprawa „rzeźnika”?
Jeszcze dodatkowe pytanie: ja, ze względu na sytuację finansową dokonywałam wpłat częściowych również, jednak każdy mój przelew jest opisany. Czy to zmienia jakoś sytuację?
Powództwo oddalono.
Wpłaty częściowe nie zmieniają prawa dłużnika do wskazania który dług chce zaliczyć. Także jeśli opisywała Pani przelewy to powinny być rozliczane zgodnie ze wskazaniem zobowiązania z treści przelewu – z tym oczywiście zastrzeżeniem, że wierzyciel ma prawo w pierwszej kolejności zaliczyć należności uboczne od tego konkretnego wskazanego przez Panią zobowiązania.
A co jeśli w regulaminie spółdzielni określona jest kolejność zaliczania poszczególnych wpłat? Dłużnik ma zaległości, bieżące czynsze opłaca (wskazując dokładnie w tytule przelewu na co wpłaca daną kwotę). SM zalicza to i tak (wbrew tytułowi przelewu) na inny – „stary” dług, wskazując że wg jej regulaminu jest do tego uprawniona (w regulaminie jest zapis wedle którego określona jest kolejność zaliczania wpłat, bez doprecyzowania co w sytuacji, gdy w przelewie wskazano na poczet czego jest robiony przelew). Co w takiej sytuacji?