Ciekawa rzecz.
Właśnie zakończył się proces w którym reprezentowałem pozwanego wierzyciela. Orzeczenie ma być co prawda ogłoszone dopiero tuż przed końcem bieżącego roku, ale sprawa jest tak ciekawa że nie mogę się powstrzymać aby nie podzielić się nią z Tobą.
Poza tym chciałbym Cię ustrzec przed błędem.
W uproszczeniu – wyglądało to tak:
W trakcie egzekucji komornik zajął rachunek bankowy dłużnika.
Po zajęciu rachunku wpłynął nań przelew pieniężny.
Wierzyciel został pozwany nie przez dłużnika a przez podmiot nie uczestniczący w egzekucji – osobę trzecią, która przelewu dokonała.
Powództwo dotyczyło zwolnienia spod egzekucji (841 k.p.c.) zaś wytoczyła je spółka która twierdziła iż pomyłkowo przelała środki pieniężne na rachunek bankowy dłużnika(uprzednio zajęty przez komornika).
Bank prowadzący konto bankowe dłużnika zrealizował zajęcie egzekucyjne i przekazał środki komornikowi zaś spółka która przez pomyłkę dokonała przelewu pozwała wierzycieli (a było ich kilkunastu), którzy odmówili zwolnienia tych środków spod egzekucji.
Powództwo o zwolnienie spod egzekucji na podstawie art. 841 k.p.c należy do grupy powództw przeciwegzekucyjnych. Na podstawie powołanego przepisu osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa (np: stanowi jej własność).
Do tej pory wszystko wydaje się jasne: jeśli komornik zajął moją rzecz mam prawo żądać w drodze powództwa zwolnienia jej spod egzekucji.
Dlaczego zatem o tym piszę skoro jest to jasne?
Otóż prawdę mówiąc środki na rachunku bankowym nie stanowią Twojej własności….
Tak, tak:
- pieniądze w Twojej kieszeni, portfelu, sejfie – stanowią Twoją własność.
- pieniądze na rachunku bankowym nie stanowią Twojej własności a własność banku ponieważ:
- z chwilą wpłaty pieniędzy na rachunek bankowy tracisz ich własność na rzecz banku prowadzącego rachunek a nabywasz roszczenie, wierzytelność o zwrot takiej samej ich wartości
Niby to samo a nie to samo : )
Zatem:
- gdyby chodziło o pieniądze które zdeponowałeś w sejfie bankowym który został zajęty przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym to powództwo przeciwegzekucyjne o zwolnienie spod egzekucji miałoby sens i szanse powodzenia
- gdy chodzi o środki pieniężne które znajdują się na Twoim na rachunku bankowym, to nie stanowią one Twojej własności a własność banku a Ty masz jedynie wierzytelność do tego banku wierzytelność – zatem powództwo o zwolnienie spod egzekucji Ci nie przysługuje.
- jeśli pomyłkowo przelałeś środki pieniężne na zajęty w egzekucji rachunek bankowy powództwo przeciwegzekucyjne Ci nie przysługuje
Sąd Najwyższy w wyroku z 18 lutego 2014 (V CK 233/03) potwierdził iż pomyłkowe polecenie przelania na rachunek bankowy środków pieniężnych nienależnych posiadaczowi rachunku, zajętych następnie w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przeciwko posiadaczowi rachunku nie uprawnia do zwolnienia tych środków spod egzekucji (art. 841 k.p.c).
Tak więc z prawnego punktu widzenia powództwo było niezasadne i powód powinien ponieść konsekwencje procesowe swojej pomyłki natomiast mam przekonanie, graniczące z pewnością, że tak nie będzie ……….. (koszty procesu którymi byłby obciążony powód przegrywający proces przekroczyłyby w tym przypadku wartość przedmiotu sporu, z uwagi na ilość profesjonalnie reprezentowanych pozwanych).
A jakie są Twoje doświadczenia w podobnych sprawach ? Podziel się nimi 🙂
{ 17 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
No ale co w takiej sytuacji ma zrobić ten co omyłkowo przelał? Pozew o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia?
Tak by wyglądało z prawnego punktu widzenia. Cały wic polegał jednak na tym że w tej sprawie egzekwowany dłużnik był nieściągalny.
Myslalem raczej o pozwie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia przeciwko wierzycielowi bo to on przeciez jest wzbogacony bezpodstawnie kosztem ms
ajatku spolki, ktora dokonala omylkowego przelewu
Na rozprawie pojawiały się pytania czy nie jest wzbogacony egzekwowany dłużnik któremu w ten sposób (bank prowadzący rachunek dłużnika przekazał środki które wpłynęły na ten rachunek do komornika) zmniejszyło się zadłużenie wobec egzekwującego wierzyciela?
No nie:) zapłata przez pomyłkę nie sprawiła, że jego zobowiązanie uległo umorzeniu…
Jak sam Pan zauważył środki były własnością banku i dłużnik nie miał wierzytelności w stosunku do banku w tym zakresie, tym samym nie można było przeprowadzić z niej egzekucji…
Sprawa bardzo ciekawa. W zasadzie logicznym byłoby wytoczenie dwóch powództw przeciwegzekucyjnego i o bezpodstawne wzbogacenie (nienależne świadczenie), oraz zawieszenie (o ile sąd dopuściłby zwieszenie) sprawy przeciwegzekucyjnej do czasu rozpoznania tej drugiej . Trzeba pamiętać że bez prawomocnego rozstrzygnięcia sądu o zwrot nienależnego świadczenia, ten kto zrobił omyłkowo przelew nie ma żadnej wymagalnej wierzytelności wobec posiadacza rachunku (konstytutywny charakter orzeczenia o zwrocie nienależnego świadczenia), trudno więc żeby sąd uznał powództwo przeciwegzekucyjne.
Inna sprawa, że być może ekonomika procesowa uzasadniałaby rozpoznanie zarzutu nienależnego świadczenia w ramach powództwa przeciwegzekucyjnego.
Tyle że zgodnie z V CK 233/03 podmiotowi który dokonał pomyłkowego przelewu powództwo przeciwegzekucyjne nie przysługuje.
bardzo ciekawy przypadek,
i jak się zakończyła sprawa, zapadło już jakies rozstrzygniecie?
Komornik został zobowiązany do zwrotu środków w trybie nadzoru nad egzekucją a zatem w innym postępowaniu. Po otrzymaniu środków powód cofnął pozew zaś sąd pierwszej instancji umorzył postępowanie i nie obciążył powoda kosztami procesu poniesionymi przez pozwanych. Część pozwanych złożyła zażalenie. Sprawa oczekuje na rozpoznanie przez sąd II instancji zaś roczny czas oczekiwania na rozstrzygnięcie w II Wydziale Odwoławczym Sądu Okręgowego w Lublinie – to niestety minimum.
Komornik zwrócił pieniądze bez wyroku zasądzającego zapłatę z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia???
Komornik otrzymał postanowienie sądu w trybie nadzoru nad egzekucją art. 759 par. 2 k.pc. – w innej sprawie i musiał się do niego zastosować. Powód cofnął pozew. Wobec tego wydanie wyroku w sprawie którą opisywałem okazał się bezprzedmiotowe. Pozostała sprawa kosztów.
Ciekawa sprawa, ale w takim razie w jaki sposób osoba trzeba może odzyskać swoje środki z konta, które zostało zajęte przez komornika skoro nie przysługuje jest powództwo przeciwegzekucyjne ?
SN w wyroku V CSK 48/16 stwierdził że w takiej sytuacji można postawić zarzut bezpodstawnego wzbogacenia wobec osoby, której stan posiadania na rachunku bankowym powiększył się bezpodstawnie.
a gdyby zawrzeć ugodę sądową z właścicielem konta zajętego przez komornika o zwrot tej omyłkowo wpłaconej kwoty??-ugodę zatwierdzi sąd, nada klauzulę i komornik będzie musiał zwrócić te pieniądze chyba – tak na głos myślę…
Dzien dobry, nie do konca jestem przekonany czy dobrze rozumiem treść orzeczenia. Oczywiscie jeśli komornik zajął rachunek bankowy dłużnika, a następnie ściągnął środki na rzecz wierzyciela, wówczas ochrona z art 841 kpc nie przesługuje osobie ktora omyłkowo dokonała wpłaty na tenże rachunek, ale co w sytuacji, kiedy do ściągnięcia środków jeszcze nie doszło. Czy wtedy zasadne jest żądanie oparte na podstawie art 841 kpc?
Wg. Mnie przyjęta przez SN interpretacja jest dotknieta dalko idacym dogmatyzmem i odrywa sie od funkcji powodztwa interwencyjnego w panstwie prawa, jakim jest konstytucyjna ochrona praw majątkowych slusznie nabytych kosztem praw nabytych bez podstawy prawnej, juz sama intuicja podpowiada ze cos jest nie tak, ze rzecz do ktorej nie mam praw ani ja ani moj wierzyciel (zastaw, hipoteka) nie moze posluzyc do zaplaty moich dlugow kosztem prawowitego wlasciciela i jaka konstytucyjna wartość by na to pozwalala? Skoro zasada jest ochrona praw podmiotowych to dlaczego realizacja wierzytelnosci o wyplate srodkow z rachunku objetych obowiazkiem zwrotu jako nieslusznie nabytych zyskuje pierszenstwo przed prawem uzyskania zwrotu tych srodkow ? Dlaczego ochrona dzialalaby inaczej tylko dlatego ze jakas wartosc majatkowa znalazla sie na rachunku, podczas gdy dla innych wartosci majatkowych tej ochrony nikt nie kwestionuje ? Osoba zobowiazana do zwrotu moze legalnie wykonac prawo podmiotowe wynikajac z umowy rachunku wzgledem kwoty nieslusznie nabytej jedynie w ten sposob, ze zrealizuje ja w celu spelnienia obowiazku zwrotu, moim zdaniem zajecie wierzytelnosci z rachunku bez udzielenia ochronie prawu do otrzymania zwrotu w naturze nienależnego świadczenia- omylkowej wplaty – narusza sluszne prawo osoby trzeciej do otrzymania zwrotu omylkowo wplaconych srodkow i jest niekonstytucyjne
Bank prowadzący rachunek egzekwowanego dłużnika środki które wpłynęły na ten rachunek przelał do komornika. Jakby nie było powodowi nie przysługiwało powództwo o zwolnienie spod egzekucji.