Niedawno zapadła ciekawa uchwała Sąd Najwyższego, która na pewno zainteresuje osoby nie będące rolnikami a poszukujące możliwości nabycia nieruchomości rolnych. Co ciekawe – uchwała nie dotyczy nabycia nieruchomości na licytacji komorniczej (bo ta możliwość była już przedmiotem rozpoznania przez SN – pisałem o tym tutaj oraz tutaj) a nabycia od osoby która nabyła nieruchomość rolna na licytacji komorniczej.
Otóż jak wynika z zagadnienia prawnego przedstawionego do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu – notariusz odmówiła dokonania czynności notarialnej, której przedmiotem miała być umowa sprzedaży niezabudowanej nieruchomości z powodu jej sprzeczności z prawem. Na okoliczność odmowy sporządziła stosowny protokół. Powołała się na ograniczenia wynikające z ustawy z 11 kwietnia 2003 o kształtowaniu ustroju rolnego (znowelizowanej w roku 2016) zgodnie z którym nabywca nieruchomości ma obowiązek osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego , w skład którego weszła nabywana nieruchomość przez okres co najmniej 10 lat, od daty nabycia i nie może zbyć nieruchomości ani oddać w posiadanie osobom trzecim, chyba , że na wcześniejsze zbycie zezwoli Sąd w związku z wystąpieniem przyczyn losowych.
Sprzedawca złożył zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej. Podnosił iż nabył uprzednio nieruchomość w egzekucji na mocy prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności już po pamiętnej dacie 30 kwietnia 2016 – z którą to datą weszły w życie obostrzenia w nabywaniu nieruchomości rolnych – ale przed tą datą odbyła się licytacja – jak również zapłata ceny.
Sąd rozpoznający zażalenie powziął wątpliwość, czy wobec takiego nabywcy, należy stosować ograniczenia w zbywaniu nieruchomości wprowadzone ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego. W konsekwencji zwrócił się do Sądu Najwyższego o udzielenie odpowiedzi na zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości o następującej treści:
Czy do zbycia nieruchomości rolnej, nabytej na podstawie kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji z nieruchomości, wszczętej przed 30 kwietnia 2016 r., ale zakończonej przysądzeniem własności po tej dacie, stosuje się ograniczenie wynikające z art. 2b ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego z dnia 11 kwietnia 2003 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 803 z późn. zm.)?
Gdyby przyjąć, że tylko Ci którzy nabyli nieruchomości przed 30 kwietnia 2016 r. mogą ją zbyć bez ograniczenia czasowego, zaś Ci którzy rozpoczęli procedurę nabycia (wszczęcie egzekucji, licytacja) przed tą datą, ale z przyczyn od nich niezależnych (np: środki zaskarżenia, czas procedowania przez Sąd) nie uzyskali przed tą datą prawa własności (data prawomocnego przysądzenia własności) i w konsekwencji nie mogą już dokonać zbycia, to Ci ostatni zostają ograniczeni w swoim prawie własności – w sposób naruszający równość wobec prawa.
Nadmienię, że w uzasadnieniu zagadnienia prawnego poruszono także wątpliwości co do konstytucyjności przepisu wprowadzającego ograniczenia w obrocie nieruchomości rolnych w kontekście ograniczenia prawa własności, tj. prawa do rozporządzania rzeczą (art. 64 Konstytucji), a także wolności działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji).
W dniu 7 września 2018 Sąd Najwyższy podjął uchwałę III CZP 32/18
Ograniczenia wynikające z art. 2b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1405) nie mają zastosowania do osoby zbywającej nieruchomość, która uzyskała przysądzenie jej własności po dniu 30 kwietnia 2016 r., w egzekucji z nieruchomości wszczętej przed tą datą.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }