Czy wiesz co robić jeśli otrzymasz zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości na której ustanowiono hipotekę umowną na Twoją rzecz? Czy możesz spać spokojnie i czekać aż komornik przeleje na Twój rachunek środki zabezpieczone hipoteką? Czy też powinieneś wykazać aktywność jak każdy inny wierzyciel?
Zacznijmy od przepisów kodeksu postępowania cywilnego:
Możesz uczestniczyć w egzekucji jako wierzyciel egzekwujący i przyłączyć się do egzekucji wszczętej na wniosek innego wierzyciela.
Art. 927 § 1. Wierzyciel, który skierował egzekucję do nieruchomości po jej zajęciu przez innego wierzyciela, przyłącza się do postępowania wszczętego wcześniej i nie może żądać powtórzenia czynności już dokonanych; poza tym ma te same prawa co pierwszy wierzyciel.
W tym celu powinieneś posiadać uprawniający do egzekucji tytuł wykonawczy. Będzie nim np: orzeczenie sądowe zaopatrzone w klauzulę wykonalności czy też zaopatrzony w klauzulę wykonalności akt notarialny w którym dłużnik poddał się egzekucji na podstawie art. 777 k.p.c. Pamiętaj że aktowi notarialnemu o ustanowieniu hipoteki nie zawierającemu oświadczenia dłużnika o poddaniu się egzekucji sąd nie nada klauzuli wykonalności – pozostaje Ci wówczas wystąpić z pozwem i czekać na orzeczenie sądowe.
Co jednak gdy nie zdecydujesz się na wystąpienie z pozwem lub też nie zdążysz przed uprawomocnieniem się postanowienia o przysądzeniu własności uzyskać uprawniającego do egzekucji tytułu wykonawczego? Otóż hipoteka będzie uwzględniona w planie podziału – co nie oznacza jednak że automatycznie od razu otrzymasz przypadające na nią z planu podziału środki. Pieniądze nie przepadną ale do ich otrzymania niezbędny będzie tytuł wykonawczy.
Art. 1036 [Wierzyciele uczestniczący w podziale]
§ 1. W podziale oprócz wierzyciela egzekwującego uczestniczą:
1) wierzyciele składający tytuł wykonawczy z dowodem doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości;
2) wierzyciele, którzy uzyskali zabezpieczenie powództwa, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości;
3) osoby, które przed zajęciem nieruchomości nabyły na niej prawa stwierdzone w opisie i oszacowaniu lub zgłoszone i udowodnione najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu;
4) pracownicy co do stwierdzonych dokumentem należności za pracę, jeżeli zgłosili swoje roszczenia przed sporządzeniem planu podziału.
§ 2.Jeżeli wierzytelność hipoteczna nie jest stwierdzona tytułem wykonawczym, należność przypadającą wierzycielowi hipotecznemu pozostawia się na rachunku depozytowym Ministra Finansów.
Tak więc w obecnym stanie prawnym (bo nie zawsze tak było) każdy wierzyciel hipoteczny, w celu uzyskania wypłaty należności przypadającej mu z planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości, obowiązany jest przedstawić tytuł wykonawczy (z uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2015r. III CZP 55/15)
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
Sytuacja zaczyna się komplikować na etapie sporządzenia projektu planu podziału. Podzielę się z Państwem swoim doświadczeniem. Otóż jestem wierzycielem posługującym się tytułem wykonawczym, ustanowiłem hipotekę przymusową na nieruchomości dłużnika, natomiast wierzyciel egzekwujący (bez zabezpieczenia hipotecznego) wniósł zarzuty do planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji, ponieważ został ujęty w gorszej kategorii od mojej i uważa się za pokrzywdzonego. Jednocześnie ten wierzyciel przejął nieruchomość na własność na poczet własnej wierzytelności i w oparciu o prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności zawnioskował do Ksiąg Wieczystych o wykreślenie hipotek. O dziwo Sąd wieczystoksięgowy wykreślił !!! hipoteki, w tym moją, w oparciu jedynie o prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności, gdzie nijak nie jest określone, że całość ceny została zapłacona w gotówce, co jest warunkiem koniecznym jak wiemy z 1003 par. 2 k.p.c. Oczywiście zaskarżyłem to wykreślenie i czekam na rozstrzygnięcie. Jednocześnie niedługo ma odbyć się rozprawa w przedmiocie wniesionych zarzutów. Czy w sytuacji utrzymania w mocy wykreślenia hipotek, znajdą się one w planie podziału, jeżeli na etapie jego sporządzania już ich nie było? Czy Państwo również uważacie, że prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności, gdzie nie określono, że całość ceny została zapłacona w gotówce, może być podstawą do wykreślenia hipotek? Wydaje mi się, że konieczny jest również plan podziału, a samo prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności może być co najwyżej podstawą do wpisu w dziale II Księgi Wieczystej. Pozdrawiam 🙂